Araç Değer Kaybı Nedir?

Araç Değer Kaybı Nedir?

Araç sahiplerinin sıklıkla merak ettiği konular arasında yer alan araç değer kaybı; 14.5.2015 tarihli Resmi Gazete’de, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A/5 bendindeki genel şartta tanımlanmaktadır.

Tanıma göre araç kullanımlarında meydana gelen kusurlu veya kusursuz zararların aracın sıfır değerinden düşmesi araç değer kaybı sayılmaktadır. Araç sahiplerinin alım satımlarda en çok sıkıntı yaşadığı konuların başında yer alan tramer kayıtları araçların değer kayıplarına ilişkin bir konudur.

Araçların karıştığı kazalarda zararlar, zorunlu sigorta veya kasko tarafından karşılanmaktadır. Zorunlu sigortaların karşıladığı değer kayıpları, kazaya karışan araçlardan en az kusurlu ya da kusursuz olan aracı kapsar. Yani kendi araçlarıyla kusurlu kazalara karışan araç sahipleri araç değer kaybından faydalanamazlar. Ancak son dönemde ayrıcalıklı kasko sözleşmeleri yapılmaktadır. Bazı özel kasko sözleşmelerinde kaza kusur oranları belirtilerek, araç sahibi kazada kusurlu olsa bile değer kaybı karşılanabilmektedir. Ancak zorunlu sigorta için yalnızca kusursuz veya az kusurlu taraf araç değer kaybından faydalanabilir.

Araçlar herhangi bir çarpışma veya çarpma durumunda aldıkları hasar tamir edilse dahi satış değeri bakımından düşüş yaşamaktadır. Bu durum araç değer kaybı olarak adlandırılır. Eğer kusur göstermediği halde başka bir araç tarafından zarar görmüş bir araba varsa, onun aldığı hasar sebebiyle yaşadığı değer kaybı sigorta tarafından karşılanmaktadır.

Sigorta ödemeleri kazaya karışan iki araçtan daha fazla araç olması durumunda, araçlar arasında en az kusurlu olana ödeme yaptığından; kusur dereceleri az olan diğer araçlar değer kaybından yararlanamayabilirler. Ancak kazalarda hiçbir kusuru olmasa bile hasar alan araçların değer kaybı söz konusudur.

Düzeltme, yenileme ve onarım çalışmalarının ardından eski işlevine ve görüntüsüne kavuşan araçların kaza geçmişleri, tramer kayıtları üzerinden sorgulanabilmektedir. Bu sayede tüm onarım ve düzeltmesi yapılmış olsa da aracı alacak olan kişi araç geçmişine dair değer kayıplarını öğrenebilir.

Araç değer kaybına dair araç sahiplerinin bilmesi gereken önemli hususlar şunlardır:

Araç Değer Kaybı Maddeler

• Yasa ve yönetmeliklerde belirtildiği üzere araç değer kaybı başvurularında azami süre 2 yıldır.
• İki yılı geçen kaza kayıt ve araç değer kaybı başvuruları kabul edilmemektedir.
• Araç daha önce hasar aldığı yerden tekrar hasar aldıysa veya çekme belgeli bir araçsa, araç değer kaybından faydalanılması mümkün değildir.
• Aracın kazadan sonra devri yapılmışsa, yeni sahibi önceki değer kayıp haklarından yararlanamaz.
• Araç değer kaybından faydalanılmamış araçların devrinde, yeni sahip önceki haklardan yararlanamayacağı konusunda bilinçli olmalıdır.
• Aracın plastik kısımları, jantlar, camlar ve hava yastıkları araç değer kaybı listesinde yer almamaktadır.
• Araçların kilometre değerleri araç değer kayıplarının ödenmesinde büyük öneme sahiptir.
• 15 bin kilometre altındaki araçların araç değer kaybı %100 oranında ödeniyorken, 160 bin kilometre üzerindeki araçların araç değer kaybı ödenmemektedir.

Araç değer kaybından faydalanmak isteyen kaza mağdurları ve araç sahiplerinin bu hususlara dikkat etmesi son derece önemlidir.

İkinci el araç alımında da herhangi bir kaza ihtimaline karşılık aracın önceki araç değer kayıplarının bilinmesinde fayda vardır. Aksi takdirde alım sonrasında yaşanabilecek kazalarda kusursuz olsalar bile araç sahiplerinin araç değer kayıp hakkından faydalanması mümkün olmayacaktır.

Araç Değer Kaybı Nasıl Karşılanır?

Araç sahiplerinin yaşanan kazalardan sonra en çok merak ettikleri ve zorlandıkları konulardan biri de değer kaybı işleminin gerçekleşme adımlarıdır. Çünkü kazaya karışan araçlardan birinin zorunlu trafik sigortası olmaması veya çekme belgeli bir aracın kazaya karışması durumlarında araç değer kaybından faydalanma durumu bulunmamaktadır. Ya da bazı kazalarda araçlardan biri park halindeyken çarpma söz konusu olduğunda, karşı tarafın tespitinde sorun yaşanmaktadır.

Araç değer kaybını karşılaması gereken taraf kusurlu aracın zorunlu trafik sigortası veya kaskosudur. Eğer kusurlu aracın kaskosu yoksa zorunlu tarafın sigortası değer kaybını karşılamaktadır. Ancak zorunlu sigortasını yaptırmayan araç sahipleri olabildiğinden, tarafların mağdur olmaması için dava yolu açıktır.

Aracına zorunlu sigorta yaptırmamış araç sahibi kusurlu bulunduğu kazalardan dolayı dava edilerek, gereken tazmin sağlanabilir. Konuya ilişkin dava sürecinde davalı tarafın araç değer kaybını talep edebilmesi için belirli evrakları sunması zorunludur. Kaza tutanağı, ekspertiz raporu, hasar tespit tutanağı, sigorta poliçesi, kaza tanıkları varsa tanık listesi, varsa kaza sonrasında çekilen hasar fotoğrafları gibi belgelerle araç sahipleri kusursuz oldukları kazalarda dava hakkına sahiptir.